İleri İzlenebilirlikte MES Neden gereklidir?

Seyit Balkuv
Jointech Mühendislik ve Danışmanlık
[email protected]

 

Önceki yazımızda izlenebilirlik ve ileri izlenebilirlik kavramlarından ne anlamamız gerektiğini ve bu kavramların işletmeler için neden önemli olduğunu anlatmıştık.

Bu yazımızda üretimde, ileri izlenebilirlik sağlamada, MES çözümünün rolünden ve nasıl kurgulanması gerektiğinden bahsedeceğiz.

MES çözümlerinde, izlenebilirlik modülü çalıştırılmasa bile, çözümün doğası gereği belli bir seviyeye kadar izlenebilirlik sağlanır. Örneğin bir iş merkezinde operatörün kendini tanıtarak işe başlaması, bir iş emrini seçmesi, girilen duruş kayıtları, hata kayıtları, performans bilgisi ve buna benzer tüm verilerin zaman bilgisi (tarih & saat) aynı zamanda birer izlenebilirlik kaydıdır.

İzlenebilirlik modülü devreye alındığında bu bilgilere ilave olarak operasyonlarda kullanılan hammadde ve yarı mamül bilgileri de kayıt altına alınır. İşletmenin ihtiyacına göre bu bilgiler seri numarası veya parti bazında olabilir.

Seri numarası bazında olması hâlinde kullanılan her hammadde veya yarı mamulün seri numarası bilgisi MES çözümüne tek tek girilir. Parti numarası (veya lot numarası) bazında izlenebilirlik yeterli ise sadece parti numarası değiştiği durumda MES sistemine bilgi girilmesi yeterlidir. Böylece parti numarasının değişinceye kadar aynı kaldığı kabul edilir.

Geleneksel bir MES destekli izlenebilirlik uygulamasında operasyon noktasında bir barkod okuyucu ve bir barkod yazıcı bulunması gereklidir. Operatör kendine atanan iş emrini başlatmadan önce operasyonda kullanacağı hammadde ve/veya yarı mamullerin parti veya seri numarası bilgisini, barkod okuyucu kullanarak, sisteme kaydeder.

Operatör ayrıca ürettiği her parti için üzerinde genellikle bir barkod numarası bulunan izlenebilirlik etiketini basar ve ürün üzerine yapıştırır. Bir sonraki operasyon benzer şekilde bu yarı mamülün barkodunu okutarak iş emrine başlar.

Hammadde veya yarı mamul izlenebilirlik etiketini okutarak işe başlama ve her operasyondan sonra yeni izlenebilirlik etiketi oluşturma kurgusu, ilk operasyon noktasından son operasyon noktasına kadar hatta sevkiyat operasyonuna kadar devam eder. Böylece hammaddeden satışa tüm izlenebilirlik zinciri kurulmuş olur.

Tahmin edilebileceği gibi ileri izlenebilirlik zincirini MES gibi bir çözüm olmadan kurmak çok zordur. MES çözümleri sayesinde, işe başlamadan önce bir barkod okuma ve iş bitiminde bir palet etiketi basma gibi çok küçük bir iş yükü ile tüm izlenebilirlik zincirinin kurulması sağlanmış olur.