Üretim Makinalarından Veri Toplama Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Buğra DEMİRİZ
ROLTEK
[email protected]
Ağustos 2022

Üretim verisi toplamanın tanımı nedir?

Genel olarak ele alındığında üretim verilerinin toplanması, bir fabrikada üretim sürecinde edinilen ve daha sonra farklı amaçlar için veri işlemi ile desteklenmek üzere olan değerli verilerin toplanmasıdır.

Üretim verisi toplamanın faydası nedir?

Bir fabrika ortamında üretim verilerinin toplanması günümüzde hayati öneme sahip bir uygulama olarak değerlendirilmektedir. Tesis yöneticileri, bu tür bir veri toplama olmadan iyileştirilecek alanları aramak ve üretimdeki sorunlu alanları belirlemek için varsayımla ilerlemek zorunda kalmaktadırlar.

Yüksek kaliteli üretim veri toplama sistemleri olmadan, planlama gibi önemli görevler imkansız hale gelir, yalın üretim gibi gelişmiş üretim iyileştirme metodolojilerinden yararlanmak zorlaşır ve rakiplerle rekabet etmek zorlaşır.

Çoğu seri üretim işletmesi, düşük marjlı ortamlarda rekabet eder. Bu durum, üretim operasyonlarını optimize etmenin ve üretim maliyetlerini yönetmenin çok kritik öneme sahip olduğu anlamına gelir. Üretim verilerinin toplanması, aksama süresi, OEE ve verim dahil olmak üzere temel üretim performansı ölçümlerinin analizine ve hesaplanmasına olanak tanırken, aynı zamanda ekipman arızaları ve durmalar gibi sorunlara da dikkat çeker.

Üretim verisi toplama kısa vadede sorunları tanımlamaya yardımcı olurken, uzun vadede, bir şirket içinde sürekli iyileştirme uygulamalarını devreye almanın en iyi yollarını belirlemeye yardımcı olabilir.

Geçmişte üretim verisi toplama yöntemleri nelerdir?

Tarihsel olarak, imalat şirketleri, kağıt tabanlı sistemler kullanarak üretim alanında manuel olarak veri topladı. Bu yöntem, verilerin birçok elden geçmesi ve değerli sonuçlar üretmek için manuel olarak işlenmesi (veya en iyi ihtimalle bir elektronik tablo ile işlenmesi) gerektiğinden yavaş içgörüler üretir. İnsan kaynağı tarafından manuel olarak kağıtlara yazılan ya da elektronik tablolara girilen bu veri toplama yöntemi oldukça fazla hataya açıktır.

Modern Bir Üretim Veri Toplama Sistemi Nasıl Olmalı?

Dijitalleşme çağında, artık çok daha verimli yöntemler ve endüstri 4.0 ile birlikte standartlaştırılmış teknolojiler mevcuttur. Makina bazlı veri toplama IoT ürünleri ile birlikte  otomatik üretim verileri toplama, manuel veri toplama kullanılırken karşılaşılan sorunların neredeyse tamamını ortadan kaldırır. Veri toplama otomatik hale getirildiğinde büyük miktarda veri toplanabilir. Toplanan veriler daha doğrudur, çünkü insan hatası artık bir sorun değildir. Veriler anında raporlanabilir ve metrikler hesaplanabilir; ve bu veriler gerçek zamanlı olarak yöneticilere sunulabilir.

Bu yöntemi kullanarak, üretimde sorunlar ortaya çıktığında, yöneticiler sorunları azaltmak için hemen harekete geçebilir. Otomatik veri toplama ile sağlanan ayrıntılı veriler ayrıca yöneticilere üretimde sorunlu alanların nerede olduğu ve verimliliği artırmak için hangi adımların atılabileceği konusunda doğru bir fikir verir. IoT üretim veri toplama cihazlarının sahip olması gereken temel özellikler aşağıdaki gibidir.

• Basit kurulum

 Üretim verisi toplama cihazı on-premise yöntemleri desteklediği gibi, bulut aracılığıyla bir hizmet olarak yazılım (SaaS) sistemlerini de destekleyebilir olmalıdır. Böylece zorlu kurulum süreçleri ortadan kalkar. Bu durum, karar vericiler için ilgili riskleri en aza indirirken imalat şirketlerinin dijital dünyaya girmesini kolaylaştırır.

• Yüksek esneklik

 İmalat şirketleri sürekli değişen gereksinimlerle karşı karşıyadır. Bu nedenle modern üretim veri toplama sistemleri, üretime ve makinalara özel gereksinimleri karşılamak için esnek bir şekilde yapılandırılabilen modüler çözümler sağlamalıdır.

• Geniş izlenebilirlik

 Makine verileri, makine çalışma sürelerini ve duruşları, üretim çevrimi, üretilen parçaları, alarmları, farklı sensörleri ve gerektiğinde enerji tüketimi bilgilerini toplayabilecek donanımsal arayüzlere sahip olmalıdır.

 

• Modern teknoloji

 Günümüzde teknolojiler çok hızlı değişiyor. Bugün yeni olan, sadece birkaç yıl içinde demode olma ihtimaliyle karşı karşıyadır. Modern bir üretim veri toplama sistemi, en son teknolojilere dayanmalı ve teknolojik değişimin getirdiği avantajlardan (daha yüksek performans ve güvenlik gibi) yararlanmak için sürekli olarak gelişmelidir.

 

• Güçlü güvenlik

 IT güvenliği tüm şirketler için zorunludur. Dış saldırılara ve şirket içi kötüye kullanıma karşı etkili siber koruma, üretim veri toplama sistemleri için de vazgeçilmezdir. Bu nedenle, uygulamalar ve bulut için güçlü veri şifreleme ve maksimum güvenlik içermelidir.

 

• Bağlanabilirlik

Şirketlerin aynı anda birden fazla bilgi teknolojileri sistemi kullanması olasıdır. Aralarında sorunsuz bir iletişim sağlamak için, bir üretim veri toplama sisteminin diğer sistemlere bağlanması kolay olmalıdır. Bu, örneğin REST API'ler gibi standartlar ile sağlanmalıdır.

Bir üretim veri toplama sistemini en verimli ve uygun maliyetli bir şekilde nasıl uygulayabilirim?

Yukarıda listelenen özelliklere sahip olmayan veri toplama sistemleri ile bir fabrikanın verimli bir üretim yapması zordur. Çünkü yetkililer uzun süreler boyunca henüz teşhis edilmemiş sorunları çözmeye çalışacaklardır. Verimliliği artırmak için yöneticiler, sorunları nerede arayacaklarını bilmelidir. Üretim verilerinin toplanması, iyileştirme için yer belirleme ve sürekli iyileştirme uygulamalarının uygulanmasındaki ilk adımdır.

Bugün her üreticinin hedefi OEE'yi optimize etmek olmalıdır. OEE, bir dizi hayati üretim KPI'ını tek bir üretim başarısı ölçümünde derleyen kapsamlı üretim verimliliği ölçüsüdür. Eldeki doğru ve zamanında üretim verileriyle üreticiler, OEE'yi artıracak ve sonuç olarak iş karlılığını artıracak daha iyi kararlar alabilir.

Sonuç olarak; üretimin iyileştirilmesi, üretim aşamalarının detaylı analizi ve planlaması konularında yapılacak çalışmalar için üretim sahasına uygun bir şekilde verinin toplanması, üretimde kalite ve verimliliği arttırarak, maliyetlerin minimuma indirilmesi konusunda büyük önem arz etmektedir.